Mấy hôm trước anh @Jeans rủ kể chuyện ma. Rồi anh @henvaho kể chuyện chuyến tàu gì đó có bối cảnh sau 75 làm ngứa ngáy bàn phím quá chừng. Ngặt nổi không xoay nổi cái số điện thoại nên không tham gia CNL được. Rồi tình cờ tôi phát hiện, thì ra hay dở sang hèn gì thì cuối cùng các thớt CNL cũng lưu vong sang CFXV cả. Vậy tại sao mình không "đi tắt đón đầu" mở một thớt bên này cho oách nhỉ. Mà chuyện này chỉ là "đờ mi" ma thôi nhưng hơi dài nên chống chỉ định mấy anh đọc cứ đòi "tóm tắt năm dòng", và những loài tương cận nhé.
Chuyện bắt đầu từ sau năm 1975. Ba tôi ₫i học tập cải tạo. Má tôi, giống như bao bà vợ viên chức chế ₫ộ cũ, lóng ngóng trong kế sinh nhai, ngơ ngác với thời cuộc mới, trong một xã hội ₫a phần cũng ₫ang ngơ ngác như bà. Tôi lúc ₫ó 16 tuổi, anh của 4 ₫ứa em. Là con của một viên chức chế ₫ộ cũ thành ₫ạt, nên "trải ₫ời" nhất với tôi lúc ₫ó chỉ là theo ₫ám bạn ôm ruột xe - hình như lúc ₫ó bọn nhóc gọi là cái "pít xin" - bơi qua rạch Thị Nghè chặtdừa nước về ăn, hành ₫ộng mà ba tôi vẫn gọi là "lêu lổng" khi dứ dứ cây roi trên mông tôi sau những chuyến hành tẩu như thế. Do ₫ó khi có chính sách ₫i "kinh tế mới", gia ₫ình tôi ₫ón nhận một cách bình thản, không vui cũng chẳng buồn.
Vùng ₫ất mà chúng tôi tới là một cánh rừng chồi với bạt ngàn cỏ tranh. Bởi vậy, sau một thời gian phần nhiều gia ₫ình rút êm cũng không có gì ngạc nhiên. Như anh @gakho có lần nói tới, trong ₫ám lưu dân₫ó có lẫn khoảng mười gia ₫ình Tàu Nùng, hình như ₫ến từ các tỉnh phía bắc. Họ chịu khó và làm nghề nông rất cừ. Những người Nùng này đã bày cho dân Sài Gòn chúng tôi trồng đu đủ – cây chống đói nhanh nhất – và là những gia ₫ình bám trụ khu kinh tế mới bền bỉ nhất. Dĩ nhiên chúng tôi làm nông không "rất cừ" nên sinh sống cực kỳ chật vật. Bản thân tôi phải nhiều lần quay về nhà cũ ở Sài Gòn - không hiểu sao vẫn không bị tịch thu - tháo bán từ mái tôn cho ₫ến cửa sổ ₫ể kiếm thêm tiền sinh sống. Căn nhà cuối cùng chỉ còn lại nền gạch bông - do tôi không cạy nổi - và ₫ược bác hàng xóm tận dụng làm chuồng nuôi heo. Bám trụ khu kinh tế mới ₫ược hơn một năm, ở thời ₫iểm bỉ cực nhất, nhìn nồi cơm độn và đĩa đu đủ non luộc chấm muối mè, má tôi bàn chuyện tháo chạy về lại SàiGòn. Nhưng lúc ₫ó nhà cửa có còn nữa ₫âu. Cuối cùng chúng tôi quyết ₫ịnh chuyển vào sinh sống trong một ngôi làng cách ₫ó khoảng mười mấy cây số về phía thị trấn. Má tôi bán hết tư trang, cộng thêm bác hàng xóm trả tiền nhà, cũng không nhiều gì, mua ₫ược mấy sào ruộng và một căn nhà nhỏ. Theo má tôi, có ruộng là có gạo ăn, không lo chết ₫ói. Còn chuyện mắm muối tính sau.
Đó là một ngôi làng xinh xắn, gần như mọi cư dân trong làng ₫ều theo ₫ạo Thiên Chúa và quen biết nhau. Một con ₫ường lớn chạy dọc làng. Cặp hai bên ₫ường là các căn nhà nhỏ. Nhà nào cũng trồng hàng rào, không cây Dâm Bụt thì bằng cây Ngâu. Sát ₫ường là cổng, mà phía trên – theo lệnh chính quyền thời ₫ó – treo bảng ₫ỏ chữ vàng: “₫ảng Cộng Sản Việt Nam quang vinh” hoặc “Hồ chủ tịch sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta”. Nhiều nhất vẫn là “Không có gì quý hơn ₫ộc lập tự do”. Sau này – khi xã hội bớt căng thẳng - dân làng tháo dỡ hết các bảng cổng, nhờ vậy cảnh quang nhìn ₫ẹp hơn nhiều. Làng có một thánh ₫ường nhỏ. Ngoài bìa làng, ₫i theo con ₫ường ngang khoảng hai cây số là nghĩa trang. Muốn ra ₫ến ₫ó phải lội qua một con suối cạn, mùa khô nước chỉ tới mắt cá chân.
Gia ₫ình chúng tôi vốn theo ₫ạo Thiên Chúa nên hội nhập khá dễ dàng. Theo “lệnh” của má, tôi tham gia ₫oàn Thiếu Nhi Thánh Thể của giáo xứ, lúc ₫ó có lẽ ₫ang hoạt ₫ộng chui vì không ₫ược mang khăn quàng. Sẵn có mác “dân Sài Gòn”, tôi nhanh chóng “lên chức” ₫ội trưởng, rồi chi đoàn trưởng.
Trong ₫ội tôi phụ trách có cô bé tên H, thua tôi ba tuổi. Gia ₫ình H là dân kỳ cựu của làng này nhưng sinh hoạt, phong cách và ngay cả kế sinh nhai cũng khác hẳn. Má H có sạp hàng ngoài chợ thị trấn mà H vẫn thường ra phụ bán. Chị Hai của H lấy chồng ở Sài Gòn. Chồng chị Hai là người Minh Hương, trông coi một hợp tác xã công nghiệp nhỏ – vốn ₫ầy dẫy lúc ₫ó, một dạng thích nghi với thời cuộc của dân Chợ lớn – mà tôi ₫oán gia ₫ình H có phần hùn. Trong làng, rất ít nhà không làm nghề nông như gia ₫ình H. Chị em H có gương mặt hao hao giống Thanh Lan, ca sỹ trước 75. ₫ặc biệt là N, chị của H. Nếu N có thêm nốt ruồi trên miệng thì ai cũng nghĩ là em gái Thanh Lan ngay.
Thời gian trôi qua, tôi và H càng thân nhau hơn. Đến ₫ộ mỗi khi nghe H nói: “Mai H ₫i Sài Gòn” tôi phải hiểu ngay là H rủ tôi rong chơi. Thế là sáng mai H sẽ ₫ón xe ₫ò ₫i. Một hoặc hai ngày sau tôi cũng tót lên xóm cũ Sài Gòn, ở nhờ nhà bác hàng xóm – người ₫ã mua lại nền nhà chúng tôi. Tối, tôi ngủ chung phòng với Thành, thằng bạn nối khố, cũng chính là thằng ₫ầu têu trong những chuyến ôm “pít xin” lội sông chặt dừa nước mà tôi ₫ã kể.
Sáng sớm hôm sau, và tất cả những sáng còn ở lại, tôi mượn xe ₫ạp Thành, tà tà xuống Bảy Hiền tới nhà chị của H. Rồi hai ₫ứa long nhong ₫ạp xe không mục ₫ích, không ₫ịa chỉ. Có khi sang tuốt chợ Vườn Chuối hay xuống tận rạp Minh Phụng. Nếu có lúc nào hai ₫ứa cãi nhau hôm nay ₫i ₫âu thì cuối cùng H. cũng chiều theo ý tôi bởi ₫ơn giản, trong mắt H, tôi là “dân Sài Gòn”.
Ngồi phía sau, H ₫ể tôi ₫ạp xe. Gặp gió ngược, thấy lưng áo tôi có mồ hôi, H với chân lên ₫ạp phụ một cách thoải mái tự nhiên. Nói chuyện với tôi, H xưng tên và gọi tôi bằng anh. H không là dạng con gái rụt rè nhưng cũng chẳng phải thứ bi bô lắm chuyện. Đang ₫ạp xe mà nghe ₫ấm thụp một phát vào lưng, tôi phải hiểu là H muốn ghé vào sạp hàng nào ₫ó. Có hôm sáng sớm, chúng tôi ghé chợ Hòa Hưng. H trả giá sao ₫ó rồi không mua, bị chủ sạp chưởi phong long quá trời. Hai ₫ứa nhảy lên xe, ₫ạp trối chết. Chạy ₫ược một ₫oạn, cả hai cười vang. Đường Lê Văn Duyệt thời ấy sáng sớm vắng lắm.
https://www.youtube.com/watch?v=QhBohzfffhc
Chuyện bắt đầu từ sau năm 1975. Ba tôi ₫i học tập cải tạo. Má tôi, giống như bao bà vợ viên chức chế ₫ộ cũ, lóng ngóng trong kế sinh nhai, ngơ ngác với thời cuộc mới, trong một xã hội ₫a phần cũng ₫ang ngơ ngác như bà. Tôi lúc ₫ó 16 tuổi, anh của 4 ₫ứa em. Là con của một viên chức chế ₫ộ cũ thành ₫ạt, nên "trải ₫ời" nhất với tôi lúc ₫ó chỉ là theo ₫ám bạn ôm ruột xe - hình như lúc ₫ó bọn nhóc gọi là cái "pít xin" - bơi qua rạch Thị Nghè chặtdừa nước về ăn, hành ₫ộng mà ba tôi vẫn gọi là "lêu lổng" khi dứ dứ cây roi trên mông tôi sau những chuyến hành tẩu như thế. Do ₫ó khi có chính sách ₫i "kinh tế mới", gia ₫ình tôi ₫ón nhận một cách bình thản, không vui cũng chẳng buồn.
Vùng ₫ất mà chúng tôi tới là một cánh rừng chồi với bạt ngàn cỏ tranh. Bởi vậy, sau một thời gian phần nhiều gia ₫ình rút êm cũng không có gì ngạc nhiên. Như anh @gakho có lần nói tới, trong ₫ám lưu dân₫ó có lẫn khoảng mười gia ₫ình Tàu Nùng, hình như ₫ến từ các tỉnh phía bắc. Họ chịu khó và làm nghề nông rất cừ. Những người Nùng này đã bày cho dân Sài Gòn chúng tôi trồng đu đủ – cây chống đói nhanh nhất – và là những gia ₫ình bám trụ khu kinh tế mới bền bỉ nhất. Dĩ nhiên chúng tôi làm nông không "rất cừ" nên sinh sống cực kỳ chật vật. Bản thân tôi phải nhiều lần quay về nhà cũ ở Sài Gòn - không hiểu sao vẫn không bị tịch thu - tháo bán từ mái tôn cho ₫ến cửa sổ ₫ể kiếm thêm tiền sinh sống. Căn nhà cuối cùng chỉ còn lại nền gạch bông - do tôi không cạy nổi - và ₫ược bác hàng xóm tận dụng làm chuồng nuôi heo. Bám trụ khu kinh tế mới ₫ược hơn một năm, ở thời ₫iểm bỉ cực nhất, nhìn nồi cơm độn và đĩa đu đủ non luộc chấm muối mè, má tôi bàn chuyện tháo chạy về lại SàiGòn. Nhưng lúc ₫ó nhà cửa có còn nữa ₫âu. Cuối cùng chúng tôi quyết ₫ịnh chuyển vào sinh sống trong một ngôi làng cách ₫ó khoảng mười mấy cây số về phía thị trấn. Má tôi bán hết tư trang, cộng thêm bác hàng xóm trả tiền nhà, cũng không nhiều gì, mua ₫ược mấy sào ruộng và một căn nhà nhỏ. Theo má tôi, có ruộng là có gạo ăn, không lo chết ₫ói. Còn chuyện mắm muối tính sau.
Đó là một ngôi làng xinh xắn, gần như mọi cư dân trong làng ₫ều theo ₫ạo Thiên Chúa và quen biết nhau. Một con ₫ường lớn chạy dọc làng. Cặp hai bên ₫ường là các căn nhà nhỏ. Nhà nào cũng trồng hàng rào, không cây Dâm Bụt thì bằng cây Ngâu. Sát ₫ường là cổng, mà phía trên – theo lệnh chính quyền thời ₫ó – treo bảng ₫ỏ chữ vàng: “₫ảng Cộng Sản Việt Nam quang vinh” hoặc “Hồ chủ tịch sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta”. Nhiều nhất vẫn là “Không có gì quý hơn ₫ộc lập tự do”. Sau này – khi xã hội bớt căng thẳng - dân làng tháo dỡ hết các bảng cổng, nhờ vậy cảnh quang nhìn ₫ẹp hơn nhiều. Làng có một thánh ₫ường nhỏ. Ngoài bìa làng, ₫i theo con ₫ường ngang khoảng hai cây số là nghĩa trang. Muốn ra ₫ến ₫ó phải lội qua một con suối cạn, mùa khô nước chỉ tới mắt cá chân.
Gia ₫ình chúng tôi vốn theo ₫ạo Thiên Chúa nên hội nhập khá dễ dàng. Theo “lệnh” của má, tôi tham gia ₫oàn Thiếu Nhi Thánh Thể của giáo xứ, lúc ₫ó có lẽ ₫ang hoạt ₫ộng chui vì không ₫ược mang khăn quàng. Sẵn có mác “dân Sài Gòn”, tôi nhanh chóng “lên chức” ₫ội trưởng, rồi chi đoàn trưởng.
Trong ₫ội tôi phụ trách có cô bé tên H, thua tôi ba tuổi. Gia ₫ình H là dân kỳ cựu của làng này nhưng sinh hoạt, phong cách và ngay cả kế sinh nhai cũng khác hẳn. Má H có sạp hàng ngoài chợ thị trấn mà H vẫn thường ra phụ bán. Chị Hai của H lấy chồng ở Sài Gòn. Chồng chị Hai là người Minh Hương, trông coi một hợp tác xã công nghiệp nhỏ – vốn ₫ầy dẫy lúc ₫ó, một dạng thích nghi với thời cuộc của dân Chợ lớn – mà tôi ₫oán gia ₫ình H có phần hùn. Trong làng, rất ít nhà không làm nghề nông như gia ₫ình H. Chị em H có gương mặt hao hao giống Thanh Lan, ca sỹ trước 75. ₫ặc biệt là N, chị của H. Nếu N có thêm nốt ruồi trên miệng thì ai cũng nghĩ là em gái Thanh Lan ngay.
Thời gian trôi qua, tôi và H càng thân nhau hơn. Đến ₫ộ mỗi khi nghe H nói: “Mai H ₫i Sài Gòn” tôi phải hiểu ngay là H rủ tôi rong chơi. Thế là sáng mai H sẽ ₫ón xe ₫ò ₫i. Một hoặc hai ngày sau tôi cũng tót lên xóm cũ Sài Gòn, ở nhờ nhà bác hàng xóm – người ₫ã mua lại nền nhà chúng tôi. Tối, tôi ngủ chung phòng với Thành, thằng bạn nối khố, cũng chính là thằng ₫ầu têu trong những chuyến ôm “pít xin” lội sông chặt dừa nước mà tôi ₫ã kể.
Sáng sớm hôm sau, và tất cả những sáng còn ở lại, tôi mượn xe ₫ạp Thành, tà tà xuống Bảy Hiền tới nhà chị của H. Rồi hai ₫ứa long nhong ₫ạp xe không mục ₫ích, không ₫ịa chỉ. Có khi sang tuốt chợ Vườn Chuối hay xuống tận rạp Minh Phụng. Nếu có lúc nào hai ₫ứa cãi nhau hôm nay ₫i ₫âu thì cuối cùng H. cũng chiều theo ý tôi bởi ₫ơn giản, trong mắt H, tôi là “dân Sài Gòn”.
Ngồi phía sau, H ₫ể tôi ₫ạp xe. Gặp gió ngược, thấy lưng áo tôi có mồ hôi, H với chân lên ₫ạp phụ một cách thoải mái tự nhiên. Nói chuyện với tôi, H xưng tên và gọi tôi bằng anh. H không là dạng con gái rụt rè nhưng cũng chẳng phải thứ bi bô lắm chuyện. Đang ₫ạp xe mà nghe ₫ấm thụp một phát vào lưng, tôi phải hiểu là H muốn ghé vào sạp hàng nào ₫ó. Có hôm sáng sớm, chúng tôi ghé chợ Hòa Hưng. H trả giá sao ₫ó rồi không mua, bị chủ sạp chưởi phong long quá trời. Hai ₫ứa nhảy lên xe, ₫ạp trối chết. Chạy ₫ược một ₫oạn, cả hai cười vang. Đường Lê Văn Duyệt thời ấy sáng sớm vắng lắm.
https://www.youtube.com/watch?v=QhBohzfffhc
Chỉnh sửa cuối: