Đại diện hơn 300 doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cho biết lỗ hàng nghìn tỷ đồng trong năm 2022, còn doanh nghiệp đầu mối cũng than không có lãi để nâng chiết khấu.
Tại hội thảo của VCCI góp ý dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định 95 và 83 về kinh doanh xăng dầu ngày 14/2 đã thu hút hơn 300 doanh nghiệp. Đáng chú ý các doanh nghiệp (đầu mối, thương nhân phân phối và bán lẻ) đã đồng loạt nêu những khó khăn của tình hình kinh doanh năm qua, trong đó nhiều DN đã bày tỏ bức xúc về những bất cập trong điều hành, cũng như việc đầu mối "chèn ép" nhà bán lẻ...
Nhà bán lẻ bức xúc vì bị chèn ép, không được đối xử công bằng
Ông Hà Thanh Tùng, đại diện Công ty TNHH Thương mại vận tải Hà Giang, nhìn nhận "có lúc này lúc khác" nhưng tình trạng thua lỗ của các doanh nghiệp bán lẻ đã kéo dài cả năm qua. Ông ước tính, trong giai đoạn cao điểm khó khăn vừa qua, các đơn vị bán lẻ trên cả nước lỗ lên tới 900 tỷ đồng một tháng và nếu tính từ tháng 3/2022 đến nay có thể tới 3.000-4.000 tỷ đồng.
Ông Hà Thanh Tùng - Công ty TNHH Thương mại xăng dầu Hà Giang
Đại diện doanh nghiệp bán lẻ tại Hà Giang đánh giá, các đầu mối, thương nhân phân phối đang được hưởng nhiều đặc quyền. Đầu mối, thương nhân phân phối có thể dừng bán sỉ, dừng cung cấp hàng cho bán lẻ còn nhóm bán lẻ phải mở bán liên tục trong mọi tình huống, dừng bán là bị xử phạt. "Khi có lãi đầu mối, thương nhân phân phối được hưởng đủ các chi phí, họ cắt lại cho doanh nghiệp bán lẻ bao nhiêu là quyền của họ", vị này nói.
Việc thua lỗ, theo các doanh nghiệp, "không phải do họ không biết kinh doanh mà do cơ chế điều hành giá chưa phù hợp".
Cho rằng sức chịu đựng có hạn, ông Tùng nói các đơn vị bán lẻ có thể buộc phải xin rút giấy phép, ngừng kinh doanh, như vậy, chuỗi cung ứng sẽ đứt gãy, ảnh hưởng tới nền kinh tế, người tiêu dùng và an ninh năng lượng.
"Nhà nước cần công nhận sự tồn tại, quyền sở hữu tài sản... của doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu khi sửa đổi Nghị định 95. Chúng tôi muốn được đối xử công bằng", ông Hà Thanh Tùng đề nghị.
Đã đến lúc bỏ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu
Năm 2022 tình trạng "khan xăng" xảy ra khắp nơi
Không riêng bán lẻ, các thương nhân phân phối cũng than lỗ. Ông Văn Tấn Phụng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Dầu khí Đồng Nai, cho rằng thị trường xăng dầu đang diễn biến "lạ".
"Lạ nhất là khi lỗ cũng phải bán. Thị trường biến động liên tục thì cần phải điều chỉnh để doanh nghiệp có thể sống và đóng góp cho đất nước", ông nói và kiến nghị để thương nhân phân phối được lấy nhiều đầu mối và chu kỳ giá cần kéo dài 15 ngày như trước đây.
Tại hội thảo, chuyên gia tiếp tục kiến nghị, đã đến lúc bỏ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, để thị trường vận hành theo cơ chế thị trường, không để tình trạng càng sửa nghị định, doanh nghiệp càng bị bó cứng. Theo ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, vấn đề chiết khấu phải do thị trường quyết định nhưng sửa Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu càng ngày càng bó cứng DN.
Theo TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương, Nghị định 95 nhìn tổng thể có tới 12 vấn đề cần sửa đổi. Trong đó, điều quan trọng nhất liên quan đến điều hành giá khi Nhà nước là đơn vị quyết định giá bán cuối cùng.
“Ai đó cho rằng nếu không quản thị trường xăng dầu thì giá sẽ ảnh hưởng đến lạm phát là lập luận phi lý. Nếu Chính phủ lo lạm phát cần giảm thuế. Tại sao không để thị trường quyết định giá?”, ông Cung nói.
Cũng theo ông Cung, xăng dầu nên để thị trường quyết định. Với cách quản lý hiện hành, phần lỗ Nhà nước bắt DN chịu là vô lý. Để giải quyết tình trạng DN đóng cửa, Nhà nước cần nhiều giải pháp như bỏ trần giá xăng dầu, bỏ Quỹ Bình ổn giá và thậm chí tính đến bỏ luôn điều hành định kỳ 10 ngày để thị trường vận hành như ở các nước.
Theo TS Phạm Thế Anh, Trưởng khoa Kinh tế học (Đại học Kinh tế Quốc dân), Quỹ Bình ổn xăng dầu của Việt Nam đang gây bất ổn chứ không phải bình ổn giá. Quỹ Bình ổn giá xăng dầu cũng chưa có quy tắc điều tiết minh bạch. Việc xác định loại xăng, dầu nào phải trích lập hoặc được chi khá tùy hứng. Quy mô trích lập, chi cũng không tuân theo quy tắc nào.
Xem thêm: