Hệ thống điều hòa trên xe hơi là một trong những bộ phận cực kỳ quan trọng và thực sự rất cần thiết, đặc biệt là ở những nước có khí hậu nóng ẩm và môi trường nhiều khói bụi như Việt Nam. Trong những tháng mùa khô này, thời tiết hầu như luôn ở trong tình trạng nắng gắt và không mưa, do đó hệ thống điều hòa gần như phải hoạt động hết công suất mỗi khi chiếc xe được vận hành. Chính vì thế, chúng ta cần lưu ý một số điểm về cách sử dụng và bảo quản để bảo đảm sức khỏe cũng như độ bền của hệ thống điều hòa trên chiếc xế cưng.
Nguyên tắc hoạt động của điều hòa ôtô
Ở điều hòa xe hơi, cảm biến nhiệt được đặt ngay trong họng gió ra của điều hòa, nó chỉ ra lệnh ngắt lốc lạnh khi nhiệt độ gió ra đạt 5 -70 C và đóng trở lại khi nhiệt độ tăng lên khoảng 12¬0 C. Ở điều hòa cơ (chỉnh tay), cần chỉnh nhiệt độ “xanh/đỏ” chỉ đơn thuần là để trộn hai luồng khí nóng lạnh với nhau sao cho nhiệt độ gió thổi ra là vừa phải chứ không có tác dụng đóng ngắt lốc. Như vậy để tiết kiệm nhiên liệu thì phải ngắt lốc theo một trong hai cách như sau:
- Không bật công tắc A/C, khi đó không bao giờ lốc đóng, sẽ tiết kiệm nhiên liệu.
- Gạt nút “xanh/đỏ” về xanh nhất. Khi đó không có việc trộn khí lạnh với khí nóng nên nhiệt độ trong cabin xe sẽ sớm được làm mát nhất và dàn lạnh sớm đạt nhiệt độ để ngắt lốc nhất.
- Việc điều chỉnh mức quạt lớn sẽ tiêu tốn nhiều điện năng hơn, máy phát sẽ làm việc nhiều hơn để nạp bù vào ắc-quy nhưng nhiên liệu tiêu thụ là không đáng kể.
Sau đây là một số kinh nghiệm và mẹo vặt mà mình tích góp được trong quá trình sử dụng xe, xin mời các bạn cùng tham khảo.
Đến khi bạn đã "mát" rồi, thì rất nhiều khả năng là bạn sẽ không khởi động xe được do nguồn điện lúc này đã trở nên rất "yếu". Lúc đó, có thể bạn có thể sẽ "nóng nực" trở lại khi phải xuống đẩy xe hoặc mở nắp ca-pô lên để câu bình từ một chiếc xe khác.v.v... Chưa kể là ắc-quy sẽ bị giảm tuổi thọ rất nhanh nếu phải hoạt động không hợp lý như thế này.
Ngược lại, nếu khi tắt máy xe, mà bạn quên chư tắt điều hòa, thì ắc quy vẫn bị ảnh hưởng ít nhiều do nó phải chịu tải tức thời cho dàn lạnh. Điều này vẫn không tốt cho xe, vì thế bạn nên nhớ khởi động xe trước khi bật máy lạnh và không quên tắt nó trước khi tắt máy xe.
2. Hãy mở cửa xe và bật quạt gió ít nhất 5 phút trước khi bật điều hòa
Tại sao chúng ta phải làm như vậy? Theo nghiên cứu, các bộ phận trên xe như bảng táp-lô, bảng đồng hồ, ốp cửa, hộc chứa đồ, ghế ngồi, tựa tay, các loại ống dẫn.v.v... và rất nhiều bộ phận khác trong xe đều được làm từ nhựa. Những bộ phận này khi gặp nhiệt độ cao sẽ tỏa ra mùi hôi khó chịu và chúng đều là hợp chất có gốc Benzen – một trong những độc tố có khả năng gây ung thư mạnh nhất.
Bạn hãy tưởng tượng, khi vừa mở cửa xe, lúc nào cũng có một mùi hôi như mùi nhựa nóng sộc vào mũi của bạn, đặc biệt là trên những chiếc xe cũ. Đó là lý do vì sao ở các nước phương Tây họ thường chỉ dùng xe hơi đến một số năm nhất định, sau đó họ sẽ bán đi và đổi xe mới, bởi vì những bộ phận trong xe khi đến thời kì sẽ tỏ ra "nặng mùi" hơn, và chắc chắn là nó không tốt cho sức khỏe. Do đó khi mua một chiếc mua xe sang hoặc cao cấp, cái người dùng nhận được không chỉ là sự sang trọng, thoải mái, khả năng vận hành cao... mà họ còn bảo vệ được sức khỏe của mình, bởi các thành phần nhựa sẽ được thay thế bằng da cao cấp, gỗ, kim loại, sợi carbon.v.v...
Ngoài việc gây ra ung thư, các hợp chất có gốc Benzen còn có thể gây hại cho xương, chứng thiếu máu và làm giảm số lượng bạch cầu trong máu. Nếu tiếp xúc lâu dài có thể gây ra bệnh bạch cầu ác tính và làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Nó cũng có thể làm sẩy thai ở phụ nữ đang mang thai... Hợp chất gốc Benzen còn là một độc tố có ảnh hưởng mạnh đến thận và gan của bạn. Tệ hại hơn, một khi đã xâm nhập thì rất khó khăn để trục xuất những thứ độc hại này ra khỏi cơ thể.
Mật độ Benzen ở mức cho phép là 50mg/ft vuông. Một chiếc xe đậu trong nhà, với các cửa sổ đóng, sẽ chứa 400-800mg Benzen – gấp 8 lần so với mức cho phép. Nếu đậu dưới ánh mặt trời, ở nhiệt độ trên 15 độ C, mức Benzen sẽ lên đến 2.000-4.000mg, gấp 40 lần so với mức chấp nhận được... Do đó, trừ khi ở trong tình thế bắt buộc, bạn không nên đậu xe dưới trời nắng gắt, nên có gắng tìm chỗ mát nhất có thể để đậu, dù phải chịu khó... đi bộ một tí.
Chính vì vậy, dù bạn có dùng xe siêu sang đi chăng nữa, bạn cũng nên thay đổi thói quen một chút. Đó là trước khi lên xe, chúng ta nên mở hết cửa xe hoặc cửa sổ, đề máy lên và bật quạt gió hết cỡ khoảng 5 phút để đẩy hết khí độc ra ngoài xe, giúp cho không khí trong xe trở nên thông thoáng trước khi di chuyển. Điều này không chỉ giúp cho chiếc xe mau mát hơn mà còn giúp bảo vệ sức khỏe của bạn. Nếu đỗ xe lâu dưới trời nắng thì khoảng thời gian mở quạt gió cần lâu hơn. Đến khi cảm thấy trong xe bớt các mùi hôi khó chịu, không khí thoáng đãng hơn thì lúc đó bạn mới nên vào trong xe.
3. Không nên để nhiệt độ điều hòa quá lạnh
Sau khi đã lên xe và khởi động máy, bạn nên bật máy lạnh làm mát một cách từ từ, không nên nóng vội vặn điều hòa lạnh hết mức ngay lập tức vì như thế sẽ khiến dàn lạnh hoạt động quá sức. Bên cạnh đó, việc sử dụng điều hòa ở nhiệt độ quá chênh lệch so với bên ngoài sẽ khiến nó hoạt động ở điều kiện quá tải, dẫn đến việc tốn nhiên liệu và mau hỏng hóc. Bất cứ một loại máy móc nào, dù có tốt đến đâu đi nữa, nếu phải làm việc quá sức một cách liên tục thì chắc chắn không thể tránh khỏi việc gặp sự cố.
Ngoài ra, khi nhiệt độ trong và ngoài xe chênh lệch quá nhiều, khi lên/xuống xe bạn sẽ dễ bị viêm họng và cảm cúm do nhiệt độ môi trường thay đổi đột ngột. Tốt nhất là nên để cho điều hòa trong xe ở nhiệt độ vừa phải, khoảng từ 22-25 độ C, để đảm bảo sức khỏe cho bạn cũng như tăng độ bền cho xe. Không phải riêng điều hòa mà là bất kỳ một hệ thống máy móc nào, nếu sử dụng không đúng cách sẽ dẫn đến những tác hại mà mình không hề thấy được.
Thêm một lưu ý nữa, khi sử dụng hệ thống điều hòa trên xe hơi, bạn nên tự điều chỉnh đến nhiệt độ vừa đủ để làm mình mát, và không quá lạnh như đã nêu ở trên, thật ra cũng không mất công bao nhiêu. Bạn không nên dùng chế độ "Auto" trên các mẫu xe mới hiện nay, bởi chế độ này thường được lập trình theo thời tiết các nước Âu, Mỹ, Nhật... Nếu gặp điều kiện trời nắng nóng như ở Việt Nam, chế độ này thường nhận diện là "rất nóng" và sẽ set chế độ làm mát mạnh, điều này sẽ dẫn đến vấn đề mà ta đã bàn ở trên. Việc xài chế độ Auto có cái lợi là đở mất công chỉnh tới chỉnh lui, nhưng cũng có cái hại là mình không kiểm soát được nó theo ý muốn.
4. Nên dán phim cách nhiệt loại tốt cho chiếc xe
Dán phim cách nhiệt là một điều rất nên làm trong điều kiện thời tiết như ở Việt Nam, bạn nên dán phim cách nhiệt cho tất cả các cửa kính trên xe. Lớp phim cách nhiệt vừa có nhiệm vụ chống nóng, tăng hiệu quả của điều hòa khi di chuyển trong thời tiết nắng nóng, và vừa có tác dụng ngăn chặn các tia tử ngoại gây hại, bảo vệ sức khỏe của hành khách trên xe.
Đối với kính lái, bạn nên dán loại phim tốt nhất, có độ xuyên sáng cao để người lái có thể quan sát tốt và đi đúng luật, tuy nhiên lớp kính này cũng chống nóng kém nhất, vì vậy khi đỗ xe nên ưu tiên phần kính trước ở nơi râm mát. Đối với phần hông xe và đuôi xe, bạn nên dán phim loại tối màu có khả năng chống nóng và chống chói tốt, đồng thời cũng đảm bảo sự riêng tư cũng như vẻ đẹp thẩm mỹ cho chiếc xe.
Bạn nên chọn loại phim tốt để dán vì nhiều phim không rõ nguồn gốc (thường có xuất xứ từ Trung Quốc) chỉ có tác dụng làm tối và tạo cảm giác râm mát chứ không cách nhiệt và chắn được tia tử ngoại. Nếu có hầu bao rủng rỉnh là các bạn nên chọn loại có thương hiệu và nơi dán uy tín để tránh dán nhầm phim giả chất lượng kém. Những thương hiệu nổi tiếng nhất hiện nay là V-Kool, 3M, LLumnar... Nếu muốn tiết kiệm chi phí, bạn có thể dán kết hợp nhiều loại phim để giảm chi phí mà chất lượng không khác biệt nhiều so với dán đông bộ. Ví dụ như kính lái thì bạn chọn dán loại V-Kool, bởi loại phim này có tính truyền sáng cao, chống chói tốt. Các kính bên hông và phía sau bạn có thể yêu cầu dán loại rẻ tiền hơn như 3M hay Llumnar
Trên đây là những kinh nghiệm về việc sử dụng và bảo quản hệ thống máy điều hòa một cách hợp lý mà thầu xe thu thập và chia sẻ. Để xem thêm những bài viết liên quan về xe ô tô, xe máy và các phương tiện xe cơ giới các bạn có thể xem tại website: thauxe.com – thuộc công ty tnhh vsirius
Nguyên tắc hoạt động của điều hòa ôtô
Ở điều hòa xe hơi, cảm biến nhiệt được đặt ngay trong họng gió ra của điều hòa, nó chỉ ra lệnh ngắt lốc lạnh khi nhiệt độ gió ra đạt 5 -70 C và đóng trở lại khi nhiệt độ tăng lên khoảng 12¬0 C. Ở điều hòa cơ (chỉnh tay), cần chỉnh nhiệt độ “xanh/đỏ” chỉ đơn thuần là để trộn hai luồng khí nóng lạnh với nhau sao cho nhiệt độ gió thổi ra là vừa phải chứ không có tác dụng đóng ngắt lốc. Như vậy để tiết kiệm nhiên liệu thì phải ngắt lốc theo một trong hai cách như sau:
- Không bật công tắc A/C, khi đó không bao giờ lốc đóng, sẽ tiết kiệm nhiên liệu.
- Gạt nút “xanh/đỏ” về xanh nhất. Khi đó không có việc trộn khí lạnh với khí nóng nên nhiệt độ trong cabin xe sẽ sớm được làm mát nhất và dàn lạnh sớm đạt nhiệt độ để ngắt lốc nhất.
- Việc điều chỉnh mức quạt lớn sẽ tiêu tốn nhiều điện năng hơn, máy phát sẽ làm việc nhiều hơn để nạp bù vào ắc-quy nhưng nhiên liệu tiêu thụ là không đáng kể.
Sau đây là một số kinh nghiệm và mẹo vặt mà mình tích góp được trong quá trình sử dụng xe, xin mời các bạn cùng tham khảo.
- Tránh bật điều hòa khi chưa khởi động xe và nhớ tắt nó trước khi tắt máy xe
Đến khi bạn đã "mát" rồi, thì rất nhiều khả năng là bạn sẽ không khởi động xe được do nguồn điện lúc này đã trở nên rất "yếu". Lúc đó, có thể bạn có thể sẽ "nóng nực" trở lại khi phải xuống đẩy xe hoặc mở nắp ca-pô lên để câu bình từ một chiếc xe khác.v.v... Chưa kể là ắc-quy sẽ bị giảm tuổi thọ rất nhanh nếu phải hoạt động không hợp lý như thế này.
Ngược lại, nếu khi tắt máy xe, mà bạn quên chư tắt điều hòa, thì ắc quy vẫn bị ảnh hưởng ít nhiều do nó phải chịu tải tức thời cho dàn lạnh. Điều này vẫn không tốt cho xe, vì thế bạn nên nhớ khởi động xe trước khi bật máy lạnh và không quên tắt nó trước khi tắt máy xe.
2. Hãy mở cửa xe và bật quạt gió ít nhất 5 phút trước khi bật điều hòa
Tại sao chúng ta phải làm như vậy? Theo nghiên cứu, các bộ phận trên xe như bảng táp-lô, bảng đồng hồ, ốp cửa, hộc chứa đồ, ghế ngồi, tựa tay, các loại ống dẫn.v.v... và rất nhiều bộ phận khác trong xe đều được làm từ nhựa. Những bộ phận này khi gặp nhiệt độ cao sẽ tỏa ra mùi hôi khó chịu và chúng đều là hợp chất có gốc Benzen – một trong những độc tố có khả năng gây ung thư mạnh nhất.
Bạn hãy tưởng tượng, khi vừa mở cửa xe, lúc nào cũng có một mùi hôi như mùi nhựa nóng sộc vào mũi của bạn, đặc biệt là trên những chiếc xe cũ. Đó là lý do vì sao ở các nước phương Tây họ thường chỉ dùng xe hơi đến một số năm nhất định, sau đó họ sẽ bán đi và đổi xe mới, bởi vì những bộ phận trong xe khi đến thời kì sẽ tỏ ra "nặng mùi" hơn, và chắc chắn là nó không tốt cho sức khỏe. Do đó khi mua một chiếc mua xe sang hoặc cao cấp, cái người dùng nhận được không chỉ là sự sang trọng, thoải mái, khả năng vận hành cao... mà họ còn bảo vệ được sức khỏe của mình, bởi các thành phần nhựa sẽ được thay thế bằng da cao cấp, gỗ, kim loại, sợi carbon.v.v...
Ngoài việc gây ra ung thư, các hợp chất có gốc Benzen còn có thể gây hại cho xương, chứng thiếu máu và làm giảm số lượng bạch cầu trong máu. Nếu tiếp xúc lâu dài có thể gây ra bệnh bạch cầu ác tính và làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư. Nó cũng có thể làm sẩy thai ở phụ nữ đang mang thai... Hợp chất gốc Benzen còn là một độc tố có ảnh hưởng mạnh đến thận và gan của bạn. Tệ hại hơn, một khi đã xâm nhập thì rất khó khăn để trục xuất những thứ độc hại này ra khỏi cơ thể.
Mật độ Benzen ở mức cho phép là 50mg/ft vuông. Một chiếc xe đậu trong nhà, với các cửa sổ đóng, sẽ chứa 400-800mg Benzen – gấp 8 lần so với mức cho phép. Nếu đậu dưới ánh mặt trời, ở nhiệt độ trên 15 độ C, mức Benzen sẽ lên đến 2.000-4.000mg, gấp 40 lần so với mức chấp nhận được... Do đó, trừ khi ở trong tình thế bắt buộc, bạn không nên đậu xe dưới trời nắng gắt, nên có gắng tìm chỗ mát nhất có thể để đậu, dù phải chịu khó... đi bộ một tí.
Chính vì vậy, dù bạn có dùng xe siêu sang đi chăng nữa, bạn cũng nên thay đổi thói quen một chút. Đó là trước khi lên xe, chúng ta nên mở hết cửa xe hoặc cửa sổ, đề máy lên và bật quạt gió hết cỡ khoảng 5 phút để đẩy hết khí độc ra ngoài xe, giúp cho không khí trong xe trở nên thông thoáng trước khi di chuyển. Điều này không chỉ giúp cho chiếc xe mau mát hơn mà còn giúp bảo vệ sức khỏe của bạn. Nếu đỗ xe lâu dưới trời nắng thì khoảng thời gian mở quạt gió cần lâu hơn. Đến khi cảm thấy trong xe bớt các mùi hôi khó chịu, không khí thoáng đãng hơn thì lúc đó bạn mới nên vào trong xe.
3. Không nên để nhiệt độ điều hòa quá lạnh
Sau khi đã lên xe và khởi động máy, bạn nên bật máy lạnh làm mát một cách từ từ, không nên nóng vội vặn điều hòa lạnh hết mức ngay lập tức vì như thế sẽ khiến dàn lạnh hoạt động quá sức. Bên cạnh đó, việc sử dụng điều hòa ở nhiệt độ quá chênh lệch so với bên ngoài sẽ khiến nó hoạt động ở điều kiện quá tải, dẫn đến việc tốn nhiên liệu và mau hỏng hóc. Bất cứ một loại máy móc nào, dù có tốt đến đâu đi nữa, nếu phải làm việc quá sức một cách liên tục thì chắc chắn không thể tránh khỏi việc gặp sự cố.
Ngoài ra, khi nhiệt độ trong và ngoài xe chênh lệch quá nhiều, khi lên/xuống xe bạn sẽ dễ bị viêm họng và cảm cúm do nhiệt độ môi trường thay đổi đột ngột. Tốt nhất là nên để cho điều hòa trong xe ở nhiệt độ vừa phải, khoảng từ 22-25 độ C, để đảm bảo sức khỏe cho bạn cũng như tăng độ bền cho xe. Không phải riêng điều hòa mà là bất kỳ một hệ thống máy móc nào, nếu sử dụng không đúng cách sẽ dẫn đến những tác hại mà mình không hề thấy được.
Thêm một lưu ý nữa, khi sử dụng hệ thống điều hòa trên xe hơi, bạn nên tự điều chỉnh đến nhiệt độ vừa đủ để làm mình mát, và không quá lạnh như đã nêu ở trên, thật ra cũng không mất công bao nhiêu. Bạn không nên dùng chế độ "Auto" trên các mẫu xe mới hiện nay, bởi chế độ này thường được lập trình theo thời tiết các nước Âu, Mỹ, Nhật... Nếu gặp điều kiện trời nắng nóng như ở Việt Nam, chế độ này thường nhận diện là "rất nóng" và sẽ set chế độ làm mát mạnh, điều này sẽ dẫn đến vấn đề mà ta đã bàn ở trên. Việc xài chế độ Auto có cái lợi là đở mất công chỉnh tới chỉnh lui, nhưng cũng có cái hại là mình không kiểm soát được nó theo ý muốn.
4. Nên dán phim cách nhiệt loại tốt cho chiếc xe
Dán phim cách nhiệt là một điều rất nên làm trong điều kiện thời tiết như ở Việt Nam, bạn nên dán phim cách nhiệt cho tất cả các cửa kính trên xe. Lớp phim cách nhiệt vừa có nhiệm vụ chống nóng, tăng hiệu quả của điều hòa khi di chuyển trong thời tiết nắng nóng, và vừa có tác dụng ngăn chặn các tia tử ngoại gây hại, bảo vệ sức khỏe của hành khách trên xe.
Đối với kính lái, bạn nên dán loại phim tốt nhất, có độ xuyên sáng cao để người lái có thể quan sát tốt và đi đúng luật, tuy nhiên lớp kính này cũng chống nóng kém nhất, vì vậy khi đỗ xe nên ưu tiên phần kính trước ở nơi râm mát. Đối với phần hông xe và đuôi xe, bạn nên dán phim loại tối màu có khả năng chống nóng và chống chói tốt, đồng thời cũng đảm bảo sự riêng tư cũng như vẻ đẹp thẩm mỹ cho chiếc xe.
Bạn nên chọn loại phim tốt để dán vì nhiều phim không rõ nguồn gốc (thường có xuất xứ từ Trung Quốc) chỉ có tác dụng làm tối và tạo cảm giác râm mát chứ không cách nhiệt và chắn được tia tử ngoại. Nếu có hầu bao rủng rỉnh là các bạn nên chọn loại có thương hiệu và nơi dán uy tín để tránh dán nhầm phim giả chất lượng kém. Những thương hiệu nổi tiếng nhất hiện nay là V-Kool, 3M, LLumnar... Nếu muốn tiết kiệm chi phí, bạn có thể dán kết hợp nhiều loại phim để giảm chi phí mà chất lượng không khác biệt nhiều so với dán đông bộ. Ví dụ như kính lái thì bạn chọn dán loại V-Kool, bởi loại phim này có tính truyền sáng cao, chống chói tốt. Các kính bên hông và phía sau bạn có thể yêu cầu dán loại rẻ tiền hơn như 3M hay Llumnar
Trên đây là những kinh nghiệm về việc sử dụng và bảo quản hệ thống máy điều hòa một cách hợp lý mà thầu xe thu thập và chia sẻ. Để xem thêm những bài viết liên quan về xe ô tô, xe máy và các phương tiện xe cơ giới các bạn có thể xem tại website: thauxe.com – thuộc công ty tnhh vsirius