Để dễ hiểu về learning động cơ dầu của Mitsu em lược dịch một phần cái tài liệu dưới đây phục vụ các bác ném đá. Có gì sai sót mong các bác nhẹ tay.
http://diesel-art.com/manuales/Mitsubishi_triton6Ad.PDF
Với động cơ có 4 cylinder thì mỗi động cơ sẽ phụ trách một góc 90o của trục khuỷu, sao cho với một áp suất phun không đổi thì vận tốc quay trục khuỷu cũng không đổi. Nếu vận tốc quay ổn định thì máy sẽ không rung. Nếu các cylinder làm việc nhịp nhàng thì máy sẽ đạt công suất cao nhất, tiết kiệm nhiên liệu và đảm bảo tiêu chuẩn khí thải.
Vấn đề đặt ra là 4 cylinder này có làm đúng và làm hết phần việc của nó hay không.
Để một cylinder làm tốt phần việc của nó thì hệ thống common rail phải đảm bảo cho cylinder đó mấy điều kiện
- Phun đúng thời điểm cần thiết (đúng góc) - Timing
- Phun đủ lượng nhiên liệu cần thiết – Quantity
- Thời gian phun phải đủ ngắn vì trong thời gian phun trục khuỷu vẫn quay theo quán tính (*)
- Độ tơi của nhiên liệu khi phun phải đảm bảo quá trình nổ diễn ra êm đẹp phục vụ tốt công tác sinh công kéo trục khuỷu quay (**)
(Cái (*) và (**) do áp suất phun quyết định - Pressure)
Đấy là chưa kể đến bề mặt cylin, xup páp … đủ mọi thứ cản trở quá trình sinh công.
Nếu chúng ta giả sử rằng
- Các cylin giống hệt nhau về bề mặt
- Các xu pap cũng làm việc như nhau cả ở 4 cylin
- Các kim phun giống hệt nhau không cái nào tắc, lưu lượng phun là bằng nhau nếu áp suất bơm như nhau
- Bơm cao áp hoạt động chuẩn nghĩa là nếu nó đạt XXX rpm thì áp suất trong common rail luôn là YYY
Thì chẳng cần quá trình learning, máy lúc nào cũng êm, tiêu thụ nhiên liệu là tối ưu và nhiều cái tốt đẹp nữa
Tuy nhiên thực tế thường khắc nghiệt.
- Các kim phun sẽ không đồng đều, cái bẩn cái sạch, cái tròn cái méo ..
- Xu pap cũng thế
- Bơm cao áp phụ thuộc hiệu điện thế
- Lọc diesel bẩn sẽ làm bơm không bơm đúng số lượng cần bơm
- Dầu bẩn cũng sẽ cản trở bơm
- Dầu kém chất lượng nổ không ổn
Với bằng ấy yếu tố thì quá trình hoạt động sai số khác biệt của từng cylin là rất lớn, nó sẽ làm động cơ rung, ồn, hiệu suất thấp.
Để khắc phục tình trạng trên Mit đưa ra một công nghệ mới gọi là LEARNING
Mục đích của Learning: Learning nhằm ghi nhận lại hoạt động của từng cylin và sai số giữa các cylin để tìm ra công thức phun tối ưu trong quá trình hoạt động sao cho động cơ hoạt động êm ái hiệu quả nhất
Diễn tiến của quá trình learning:
- Thử từng cylin: Máy tính sẽ điều khiển để động cơ nổ từng cylin với áp suất phun thử từ 20Mpa lên đến 150Mpa. Trong quá trình thử này nó sẽ ghi lại xem với cylin này thì áp suất bơm là A thì lượng nhiên liệu phun vào cylin tương ứng là bao nhiêu, và cylin hoạt động thế nào (tốc độ trục khuỷu tương ứng, timing của main injection)
- Xác định sai số giữa các cylin khi có cùng áp suất bơm
- Tính toán để ghi lại vào bộ nhớ phương án tối ưu. Về sau khi cần quay ở AAA rpm thì cylin nào phải phun kiểu gì đã có cẵn trong bộ nhớ, ECU cứ vậy nạp lên làm luôn.
Learning cũng chia làm 2 loại
- Tự động: ECU tự learning khi hoạt động trong 5000km đầu khi thay đổi đường xá, phong cách lái và khi có sự thay đổi chất lượng nhiên liệu. Quá trình learning tự động chỉ làm được bước 2 và 3 ở trên dựa trên quá trình số liệu bước 1 của quá trình manual learning cuối cùng. Nói đến đây thì các báo hiểu lần learning đầu quan trọng thế nào, vậy mà các đại lý quên là chính. Biểu hiện của quá trình learning tự động là bác đang đi tự nhiên thấy xe ồn rung, nhiều lúc đạp ga mạnh máy vẫn ì ra, đôi lúc không sang số khoảng 15-20 phút thấy êm hẳn, êm hơn lúc đầu.
- Manual (bằng máy tính cắm ngoài): Cái này mới ghi nhận được bước 1 ở trên, và nó là lý do vì sao mỗi 5000 km phải làm vì sau 5000 km kim phun, bơm cao áp đã có sự thay đổi.
Với cách làm này động cơ Mit có thể hoạt động êm ái với khá nhiều loại nhiên liệu và dầu nhớt khác nhau.
Tuy nhiên khách hàng chả hiểu tại sao hôm nay nó ồn mai lại êm, ngày kia lại ồn