RE: Lỗ Trên Thùng Loa Sub-Woofer
Về nguyên lý, có 2 loại thùng loa, goị dân dã là thùng loa KÍN và HỞ. Ứng với 2 loại thùng thì cũng có 2 loại loa (chứ kg phải loa nào cũng lắp được đâu nhé).
+ Thùng loa kín, do bịt kín nên âm thanh chỉ phát ra từ phía trước mặt loa -> Âm thanh tương đối thật vì chỉ phát ra từ một hướng. Tuy nhiên âm thanh thường thiên về tần số trung và cao. Âm trầm khó nghe hơn (do kg đủ công suất so với các âm kia). Nếu so với thùng loa hở thì nó kêu nhỏ hơn vì âm thanh chỉ phát ra từ 1 mặt loa (còn mặt loa phía trong thùng kg thoát âm ra ngoài được). Đặc điểm của thùng loa kín là dễ chế tạo, dễ tạo dáng (vì thùng loa kg phải là hộp cộng hưởng; chỉ cần một thể tích tối thiểu để màng loa có thể nẩy tới - lui là OK). Cũng vì lợi thế dễ tạo dáng cho thùng loa nên loại này thường áp dụng cho loa xe hơi. (tận dụng cánh cửa, cốp sau, bỏ trong hộp kín... làm thùng loa). Cái này cũng giải thích vì sao các bác làm cách âm xong thì nghe loa kêu nhỏ đi
+ Thùng loa hở, âm thanh thoát ra cả 2 mặt của loa. Một ra thẳng từ mặt trước, một ra theo lỗ cộng hưởng (chứ không phải lỗ thông hơi như một số bác tưởng). Thùng loa này kêu to hơn do âm thanh thoát ra cả 2 mặt, âm trầm mạnh hơn... Tuy nhiên, việc chế tạo thùng loa hở đòi hỏi phải tính toán kỹ thì mới mang lại hiệu quả. Nói về kỹ thuật của thùng loa hở (còn gọi loa phản hồi - reflex) thì dài dòng lém. Gấu chỉ xin ví dụ nguyên tắc hoạt động của nó (và cũng là cách kiểm tra) thế này:
Đơn giản nhất là loại có lỗ thoát hơi ra phía trước. Nếu thùng loa được đóng đúng kỹ thuật thì khi có tiếng bass mạnh, màng loa "nẩy" ra phía trước thì hơi từ lỗ thoát cũng phải thổi ra (lấy tờ giấy hay lông gì ...nhè nhẹ để vào miệng ống là thấy), và ngược lại: khi màng loa hít vào thì hơi cũng hít vào. Nhưng vậy, âm thoát ra từng ống sẽ cùng pha với âm thanh ở loa và nó tạo thành một cái loa thứ 2 cùng kêu => loa kêu to hơn (nhất là âm trầm do tạo đủ công suất). Vì thế nhưng thùng loa hở sẽ cho âm thanh cân đối hơn, tiếng bass nghe rõ hơn.
Nói về nguyên lý cùng hút cùng đẩy như trên thì thấy ...."vô lý", vì loa hít vào phía thùng thì sẽ phải đẩy hơi từ thùng ra ngoài (như kỳ xả của xylanh) và ngược lại ...nhưng thực tế đúng như vậy, các bác cứ thử xem (tất nhiên là với loa xịn). Vấn đề là phải
thiết kế đúng thì sẽ gây ra được hiện tượng đấy (khó là khó chỗ đó). Còn thiết kế sai thì sẽ giống như loa kẹo kéo. Nó chỉ có tác dụng ... thông hơi và có khi phá âm của hướng loa chính => nghe dở đi nhiều.
Như vậy, mấu chốt là tính được điểm cộng hưởng không khí trong thùng loa để tạo nên hiện tượng cộng hưởng tren và cái này liên quan đến thể tích thùng loa (mà thể tích lại phải tương ứng với mức cộng hưởng của từng loại loa cụ thể). Trong khi kích thước thùng loa thì lại phụ thuộc vào độ to nhỏ của loa, kiểu dáng thùng loa, vật liệu đệm thùng loa..... Vì vậy để có được thể tích cộng hưởng thì cách đơn giản là người ta tăng giảm thể tích bằng
cái ống đó. Nếu cái ống to và dài khi cắm vào thùng loa nó sẽ chiếm bớt thể tích của thùng loa -> thể tích giảm. Ngược lại thì sẽ tăng. Còn to nhỏ dài ngắn bao nhiêu để cho cộng hưởng thì..... phải tính và có máy móc hỗ trợ.
Nếu chơi theo kiểu ...thủ công (như em đây) thì phải nghe hết vài trăm ...giờ nhạc, chỉnh sửa cả vài chục lần thể tích cái ống (bằng cách cứ nghe, thử rồi cưa ngắn đi từ từ...) thì mới được một cặp loa hoàn mỹ. Nghe hay hơn cả loa ... NAM MÔN
.
Gấu đã làm được 1 cặp loa "tuỵệt hảo" theo nguyên lý ấy nhưng tiếc là khi lên đời dàn âm thanh, ông anh thấy cặp loa hay ho quá nên.... miệng nói tay bê, đem về Sì gòn mất rùi. Giờ vẫn còn tiếc
.
Tự nhiên ngứa nghề lạm bàn với các bác chiện loa đài trong 4R ô tô. Có gì kg phải xin lượng thứ.
