Miệt vườn

[woodknights]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Nhớ mùa tát đìa bắt cá

Sau này khi trưởng thành, mỗi dịp Tết đến, chúng tôi ai vẫn tự hỏi, sao hương vị bùn quê và những kỷ niệm những buổi tát đìa ngày xưa vẫn mãi nồng ấm, bồi hồi trong tâm tưởng.

“Ai bảo chăn trâu là khổ/Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao”,

không biết có bao nhiêu đứa trẻ thành thị cùng trang lứa với bọn lấy bập dừa làm súng đánh trận giả như chúng tôi ao ước được một lần ngồi vắt vẻo trên lưng trâu mà nghêu ngao ca hát. Tự do và thảnh thơi biết chừng nào! Mồ hôi mồ kê nhễ nhại khi dẫn trâu đi ăn cỏ, cái đầu trần dang nắng cả ngày ngoài đồng, nhưng đám chăn trâu tụi tôi vẫn cùi cụi ngày một lớn xác. Khoảng thời gian ấy có nhiều thú vui và nhiều kỷ niệm, đặc biệt là những dịp đi mót cá tát đìa đem nướng.

Vào mùa tát đìa, chúng tôi đón đợi háo hức còn hơn cả người lớn. Mùa này ruộng cạn hàng tháng liền nên cá cả cánh đồng chui hết vào đìa. Số cá thu được trong mỗi lần tát đìa là hàng gánh trĩu vai.

Không ai bắt hết cá nên bọn trẻ con dù rét mướt đến mấy nhưng hễ chủ đìa không còn bắt nữa là nhảy ào xuống bùn đi mót. Có đìa bùn sâu đến tận bụng, dưới vỉa ngầm ấy, không thiếu những chú cá kếch sù còn sót lại.

Mỗi dịp tát đìa, hầu như cả xóm đều có cá ăn. Những con cá mót được sau khi tát đem nướng lên có vị ngon lạ thường đối với bọn trẻ chăn trâu. Mỗi chú cá khi dọn vừa tròn một đĩa. Cá xắn ra không hề bị vụn, thịt dai chắc, bùi và hơi ngọt tự nhiên, thơm như vừa mới nướng.

Người dân quê thường không có điều kiện và hiểu biết để chế biến các món ăn cầu kỳ. Nhưng riêng về món cá, có lẽ không mấy món tuyệt vời như món cá lóc tát đìa nướng than rồi đem kho khô.

Người ta vớt những thanh tre đực cứng làm xiên, xiên con cá thành hình chữ U, đem nướng trên than củi rực hồng. Trong hơi nóng, cá chín thơm dần và tự cuộn tròn lại, đầu đuôi khép vào nhau. Để nguội, cá trở nên khô chắc, ướp tẩm gia vị rồi kho với nước mắm thật ngon, hơi đậm một chút, có thể để lâu cả tháng.

Đồng quê nay không còn nhiều chim cá tự nhiên, nhà nhà đều nhờ nuôi cá đồng mà khấm khá. Máy móc phục vụ cho sản xuất nông nghiệp dần thay vị trí “đầu cơ nghiệp” của con trâu. Chỉ còn vài gia đình chưa sắm nổi máy cày, máy bừa thì vẫn coi con trâu làm gia sản. Nhưng trẻ chăn trâu bây giờ không còn có nhiều kỷ niệm để sau này hồi tưởng, nhất là khi không được thưởng thức cảm giác tuyệt vời lúc đi mót cá đìa và ăn món cá đìa nướng.

Đám trẻ chăn trâu chúng tôi giờ đã trở thành những người đàn ông chững chạc, kỷ niệm theo tuổi đời ngày càng nhiều thêm. Thế mà mỗi khi Tết đến, gặp lại, ai cũng bảo, sao hương vị bùn quê và những kỷ niệm xưa vẫn mãi nồng ấm, bồi hồi trong tâm tưởng.

Cá này cá nuôi hay sao mà nhiều thế bác chủ?

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Tát đìa bác ơi.
Cứ qua tết là đến mùa tát đìa. Có những nhà tát sớm thì có cá ăn tết, khỏi mua thịt thà gì hết.

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Cầu tre lắt lẻo</h2>

Ầu ơi... ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắt lẻo gập ghình khó đi
Khó đi mẹ dắt con đi
Con đi trường học ầu ơi...
Con đi trường học, mẹ đi trường đời.

Một buổi trưa khi ghé thăm người bạn, bất chợt nghe giọng ru con văng vẳng. Tôi chưa vội bấm chuông vì muốn nghe lại một bài hát ru quen thuộc, quen đến nỗi tôi cảm giác như mới nghe hồi hôm qua. Một bài hát ru quen thuộc đến nỗi mà bất cứ đứa trẻ nào sinh ra ở miền Tây đều đã nghe đến thuộc làu từ tấm bé. Bài hát đầu nôi này có thể bà hát ru cháu, mẹ hát ru con hay chị hát ru em... Những câu hát mộc mạc, đơn sơ lại có một sức sống đến lạ kỳ. Tôi đã nghe những câu hát này ở giữa lòng một đô thị lớn, ồn ào, hào nhoáng với muôn vàn âm thanh chát chúa, bực dọc. Kỳ lạ hơn là bài hát ru này xuất phát từ miệng bạn tôi, dân thành phố chính cống mà nó thú thiệt là chỉ biết cây cầu khỉ qua báo đài thôi chớ chưa bao giờ được đặt một bước chân lên cầu. Vậy mà tiếng ru con trầm bổng, có vần, có điệu và ngọt sớt mới lạ lùng.

Nghe giọng ru của bạn tôi, tôi bất chợt nhớ đến bà tôi, má tôi, chị tôi, những con người đã từng ru tôi ngủ, đã từng gieo vào tâm hồn non nớt của tôi những giọt cảm xúc tràn đầy của tình yêu thương. Chính câu hát ru mộc mạc thấm đẫm tình yêu, tình quê hương, xứ sở này đã từng ngày nuôi dưỡng tôi khôn lớn, giúp tôi hiểu phải sống những thế nào cho xứng đáng. Và còn một điều quan trọng nữa là lời ru đã giúp tôi rất nhiều trong cuộc sống bộn bề với bao lo toan, vất vả.

Mỗi khi gặp bế tắc, tôi lại thấy trước mắt mình hiện lên hình ảnh cây cầu khỉ chông chênh, lắt lẻo mà tôi phải vượt qua nếu muốn đi tiếp tục trên đoạn đường đời đầy chông gai phía trước. Hình ảnh thiêng liêng của má tôi từ lúc tóc còn xanh đến khi mái đầu bạc trắng đã không biết bao nhiêu lần dìu dắt cuộc đời tôi qua những cây cầu tre lắt lẻo của đời thường như thế.

Bây giờ, tôi đã bỏ má ở lại quê nhà xa lắc để bon chen nơi đô hội ngột ngạt đến tận cùng mong tìm một cái gì đó mới lạ hơn, khác hơn mà chính bản thân mình cũng chưa có được câu trả lời xác đáng. Chỉ có điều là má luôn ở bên tôi bằng những cú điện thoại đường dài, tiếp tục công việc dìu dắt khó nhọc kia bằng nỗi nhớ đứa con xa quê không dứt. Má ơi! Con đã hơn ba mươi tuổi rồi! Con còn chưa thể tự mình đi qua những cây cầu tre lắt lẻo hay sao?

Trong sâu thẳm tâm hồn mình, tôi cứ muốn suốt cuộc đời này có được sự dìu dắt của má. Mãi mãi. Nhưng làm sao có chuyện như vậy phải không má vì sớm hay muộn gì con cũng phải tự đi một mình qua những cây cầu tre đầy thử thách. Nhất định con sẽ đi thật chắc chắn và còn phải làm một nhiệm vụ thiêng liêng giống má đã từng làm vì bây giờ con đã làm mẹ. Con đã hát lại bài hát ru ngày xưa đến cả ngàn lần không biết chán. Con gái con sinh ra nơi đô hội nhưng chắc chắn một ngày nào đó con sẽ đưa nó về quê cho nó thấy hình ảnh cây cầu tre chân thật, giản dị nhưng đẹp đến nao lòng. Nhất định như vậy, má à!

Nhìn đứa con gái bé bỏng nằm ngủ ngoan ngoãn trong nôi, cái miệng tròn xoe chúm chím, tôi lại cất giọng ầu ơi một bài hát ru không bao giờ cũ. Có lẽ tôi ru cho đỡ cơn ghiền thôi chớ nó đã ngủ say sưa từ lâu lắm rồi...

... Khó đi mẹ dắt con đi
Con đi trường học mẹ đi trường đời.

 

[annam999]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

nói chung về quê sống thích, gần thiên nhiên, thoải mái tư tưởng!

 

[scrlinh]

Những năm đầu sau ngày hòa bình, đến hè dìa quê Bến Tre mới là những ngày khó quên. Bác chủ giới thiệu những món ăn dân giã miệt vườn điệu nghệ nhưng ăn "công khai", ăn bán công khai còn thú vị hơn nhiều. Sau ngày GP gia đình trở về ruộng vườn bỏ hoang do chiến tranh, lúc đó đất rộng người thưa, từ SG về tụ tập thêm vài tên choai choai trong bà con đi "chôm" cá, trái cây.... (gà, vịt hổng dám) chiến lợi phẩm thu được nhóm lửa trui hay nướng xơi đã hết biết, lở bị phát hiện cũng không sao, chơi gà, vịt bị "bắt" về nhà đít nổi lằn liền.....

 

[caddd]

Khi xưa ta bé ta thơ, ta chơi đá cá lia thia

 

[thuvtn]

Góc quê nhà: Rau đắng</h2>

À ơi... Canh rau đắng cá rô đồng
Nồi cơm mẹ nấu thơm nồng ban trưa...

Lâu lắm rồi tôi không có dịp theo nội về khu đất giồng thăm lại vùng quê cũ, nơi có những rẫy dưa, khổ qua... rau đắng mọc đầy dưới mặt liếp, xanh mơn mởn, long lanh những giọt sương sớm.

Không biết từ khi nào tôi thèm ăn rau đắng đến vậy. Trong từng câu hát của bà, tôi nghiệm ra một điều, rau đắng là linh hồn của một miền quê yên ả - nơi chôn nhau cắt rốn mà bất cứ người con xa quê nào cũng đều mang theo.

Nồi canh rau đắng ngọt vô cùng, bởi tôi thấm thía nỗi gian truân, vất vả của nội và ba mẹ tôi ngày trước...
Thuở ấy, khi mới vào vùng Đồng Tháp Mười khai hoang, lập nghiệp, trên vùng đất phèn đặc này kiếm một cọng rau đã khó, nói chi đến chuyện ăn ngon, ăn sướng. Những ngày lũ rút, trên những liếp mía mới trồng, không biết có phép lạ nào mà rau đắng nhiều vô số kể, vương đầy các lối đi. Vụ ấy, gia đình tôi cũng như một số người dân khu vựa Láng Cát được mùa. Những năm sau, cứ khi nước lũ rút, khi cái gió đông se lạnh, người nông dân vào vụ đông xuân thì rau đắng lại về. Cái quy luật đó mãi đến bây giờ tôi mới ngộ ra. Cây rau đắng có sức mạnh kỳ lạ, hễ qua một mùa sinh trưởng mà không có người đến nhổ hoặc phun thuốc cỏ, khi già cỗi hạt của nó bám chặt vào đất, mùa sau đến hẹn lại lên, nó sinh sôi nảy nở.

Từ lâu, rau đắng nấu canh với cá rô đồng là chuyện không có gì phải nhắc lại, bởi nó đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân quê. Ngày nay, từ nông thôn ra thành thị, ta bắt gặp nhiều quán cháo cá rau đắng. Bây giờ rau đắng lúc nào cũng có vì được gieo trồng quanh năm.

Khác với rau đắng biển, rau đắng "mọc sau hè" có vị rất đặc trưng, thơm ngọt quyện vào cảm giác từ lưỡi đến cổ họng. Nấu canh rau đắng bây giờ cũng khác và rất cầu kỳ, phải có đủ nấm rơm, đậu hủ non và các loại gia vị hành, tiêu, tỏi...phi với nhiều loại cá như cá bống kèo, cá lóc, cá rô, cá trê, cá điêu hồng... Bây giờ, nồi cháo đã nấu nhừ sẵn, đem bắt lên bếp gas để liu riu, ăn đến đâu nhúng rau đắng vào đến đó cho vừa chín tới để giữ được độ giòn và mùi thơm đặc biệt.
Thời gian dẫu có qua đi, cuộc sống đã có nhiều thay đổi, nhưng câu hát "canh rau đắng cá rô đồng" của nội vẫn sâu lắng trong tâm hồn tôi.

 

[corolla95]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Cám Ơn Bác Chủ
Yêu miền tây nuớc Việt quá

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Cuối cùng thì nó cũng có nơi chốn an toàn để dung thân
Em sẽ post nhiều bài đặc sắc hơn cho các bác

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Canh bầu nấu lộn cá trê...</h2> Không biết có thật sự mùi canh bầu nấu với cá trê làm người con trai mê mệt hay anh chỉ mượn cớ để mà ca tụng cái nết na hiền thục của người vợ sắp cưới :

"Canh bầu nấu lộn cá trê,
Anh đi làm rể anh mê canh bầu"

mà câu ca dao xưa còn đậm đà vị ngọt cho đến hôm nay...
Trái bầu là hình ảnh của sự giản dị, mộc mạc nhưng đậm đà tình nghĩa của làng quê Việt Nam , nó tượng trưng cho sự thủy chung, tròn đầy hạnh phúc trong mỗi mái ấm gia đình.

Bầu là loại trái mọc trên thân dây leo. Bà con ta thường bỏ hột vào khoảng tháng 10, khi nước lũ vừa rút. Bầu là loại cây dễ trồng, không cần bón phân chỉ cần tưới nước nhiều và bón thêm dưới gốc một mớ rơm, trấu mục. Dây bầu lớn nhanh, lá tròn xòe rộng. Bà con ta thường bắt giàn cho dây bầu leo lên. Chỉ cần ít nhánh tre ngoài vườn, mớ đọt chà thả qua thì dây bầu cứ vươn ra thỏa thích.

Giàn bầu vừa che bóng mát vừa tạo nên cảnh quan môi trường thơ mộng. Buổi trưa, nắng gắt khách đi đường tạt vào uống ngụm nước mưa, ngồi hóng mát dưới giàn bầu hít thở không khí trong lành thì thật là ... dễ chịu!.

Chừng hai tháng là bầu có trái. Trái bầu có nhiều loại: bầu eo (có hình giống như bầu rượu của các ông tiên trong truyện cổ tích), bầu sao (trái dài có đóm bông), bầu thúng (trái no tròn giống như cái thúng đựng lúa), bầu xanh (trái dài toàn thân có màu xanh đậm)... Những trái bầu treo lủng lẳng trên giàn giống như những chiếc lồng xanh xinh xinh . Lá bầu non xắt nhuyễn xào với thịt trâu ăn ngon đáo để, hay có thể dùng để gói thịt nấu món chả đùm, thịt sẽ dẻo và dai hơn. Trái bầu gọt vỏ, xắt sợi nấu canh với cá, tôm... hay xắt khúc luộc chấm với tương chao bình dị mà rất thơm. Bầu có trái rất sai, khi trái nhiều ăn không hết bà con đem ra chợ bán hoặc có người lo xa gọt vỏ xắt sợi phơi khô, phòng khi hiếm thức ăn sẽ dùng chế biến thành món ăn như bầu xào, bầu kho... vừa giòn, vừa dai rất ngọt, ngon.

Cá trê cũng có nhiều loại: cá trê vàng, cá trê trắng, cá trê dừa, cá trê năng... Thịt cá trê mềm, ngọt, có tác dụng bồi bổ cơ thể, chế biến thành nhiều món ăn ngon như cá trê dừa nấu canh chua, cá trê năng chiên giòn ăn với nước mắm gừng, nhưng có lẽ ngon và đậm đà hương vị nhất vẫn là cá trê vàng nấu canh bầu: Vài con cá trê vàng ngâm với nước muối, xát tro chà sạch nhớt, tách bỏ và lấy hai cục máu tanh ở mang ra, cho cá vào nồi nước lạnh bắt lên bếp đun sôi. Bầu gọt vỏ, xắt sợi để sẵn, chờ tới khi nước sôi (lửa lớn) cá chín nứt da, hơi khoanh tròn, bóng mẫy thì vớt cá ra dĩa, chế vào đó tí nước mắm, rắc tiêu, ít lá hành hương xắt nhuyễn. Sau đó bỏ bầu vào nồi, nước sôi vài dạo cho thêm tí muối, đường, bột ngọt, vớt bọt cho nước canh trong, khi sợi bầu chín trong cho dĩa cá trở lại nồi, chờ nước sôi thêm một dạo là xong.

Canh bầu nấu với cá trê thơm lừng mùi cá, nước mắm, tiêu và hành lá. Cá trê không rã, vàng ươm. Sợi bầu và nước trong veo ngọt đậm đà.
Sau một ngày làm việc mệt học húp một chén canh bầu mồ hôi vả ra, sự mệt nhọc tan nhanh. Còn ăn chung với cơm gạo tám thơm - nhất là Nàng thơm Chợ Đào chính hiệu thì...bới một hơi ba bốn chén lúc nào không biết!