Miệt vườn

[doan67]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Xin cảm ơn Bác thuvtn thật nhiều!

Tình cờ lang thang tìm dữ liệu về miền quê sông nước, đọc được loạt bài chủ đề MIỆT VƯỜN của Bác thật tuyệt vời. Tôi đã đọc liên một mạch 30 trang đấy!!!

Kể từ ngày Bác bắt đầu chủ đề này đến nay đã tròn 01 năm rồi ! Rất khâm phục Bác vì rất nhiều bài viết kèm những hình ảnh chân thực làm cho ta cảm thấy yêu quê hương hơn, cuộc sống miền quê tuy bình dị nhưng chan chứa tình cảm và mỗi khi trở lại thấy trong lòng thật bình an.

Cho tôi xin một vé để trở lại thời thơ ấu hồn nhiên ngày nào!

Hãy cố gắng giữ gìn những hình ảnh xưa để thế hệ con em chúng ta sau này còn có thể tưởng tượng ra cuộc sống miền quê trước đây đẹp đẽ và bình an thế nào!
Khi mà cuộc sống ngày càng hối hả, vội vàng..., những làng quê càng thu hẹp dần bởi quá trình đô thị hóa..., những giá trị văn hóa xưa ngày càng mai một...

Tiếp tục nữa nhé Bác!

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Cảm ơn những lời chân thành của bác doan67 dành cho thớt.
Như em đã nói từ bài đầu, em cố gắng post loạt bài về chủ đề Miệt vườn để lưu lại những nét đẹp của miền quê Việt Nam chúng ta; thứ mà bây giờ ngay cả ở miền quê cũng không còn. Bác nói đúng, bây giờ đô thị hóa nhiều quá, mọi thứ dần mất đi hết, may sao vẫn còn tình người ở lại...
Em sẽ cố gắng post tiếp những bài khác để cho thớt ngày thêm phong phú.
Chúc các bác vui vẻ và thành công trong công việc.

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Em tiếp nha các Bác
Còng lưng đời tép

Tôi ghiền món tép rang dừa ăn với canh khoai từ nóng hổi chan cơm nguội. Chỉ thấy cái màu đỏ au, điểm ít gạch son trên đầu con tép chín thì bụng tôi đã “nghe kiến bò”. Ôi sao mà nó ngon đến ngất ngây “Ầu ơ… ví dầu… tép tôm vui phận tép tôm. Có đâu dưới thấp mà đòi leo cao!”.Mẹ kể rằng, thuở tôi còn nằm nôi, mẹ đã gieo vào trí tôi những lời ru ngọt ngào về đời tôm, phận tép.

Thiếu sữa mẹ, tôi lớn lên nhờ nước cơm pha đường táng và những muỗng cơm búng độn tép rong rang, do chính tay mẹ mớm. Lên bốn lên năm, vào những ngày mưa, tôi thường chơi với mấy chị tép rong. Mỗi lần cất vó, thế nào cha tôi cũng lựa cho tôi vài con tép rong chúa bụng no nóc chùm trứng xanh. Quá nặng, chúng bò lom khom, búng tanh tách. Mẹ đã rửa sẵn cho tôi mấy cái hũ keo. Tôi khoái chí bỏ chúng vào keo, đổ ít nước mưa, nhìn chúng tung tăng.

Chơi chán, tôi bắt mấy con khờ liệng cho đám gà mái dầu ăn “lấy vị”. Những con lanh, tôi nhờ mẹ lấy tăm nhang xỏ xâu, nướng than củi, háo hức túc trực cạnh bếp than hồng, hấp tấp xòe mấy ngón tay đen nhẻm ra đếm cho thời gian trôi nhanh hơn. Thịt tép nướng thơm nức mũi, ngọt thanh hơn mía lùi! Lên bảy lên tám, có lần tôi hỏi mẹ:

- Tại sao con tép rong hay bò lom khom? Tại sao nó chỉ lớn bằng đầu đũa?

- Vì nó phải lo bươn chải để nuôi đàn con dại!

- Vậy nó có đi tát nước mạ lúc nửa đêm, bơi xuồng qua vàm giữa trời mưa giông, đi cấy đồng xa khi gà chưa gáy canh ba như mẹ không?

- Chắc có!

- Tội nghiệp nó quá! Thôi từ nay con không xúc tép làm mồi câu cá rô mề, rô phi nữa.

- Vậy còn nồi canh bột nấu với tép rong giã ngọt ngất, rắc ít tiêu nồng, quế thơm dưới bếp tính sao bà? - Thình lình, cha tôi chen vào một câu làm tôi… cứng họng.

- Tội thì tội, mà ngon thì… ăn hả con! - Mẹ tôi đỡ lời.

Quả vậy, con tép rong tươi làm kiểu gì cũng ngon! Tháng bảy mưa ngâu, mặt anh Hai, chị Ba tôi ủ dột vì đường quê trơn trợt không đi chơi được. Riêng tôi lại mừng. Bởi trời mưa dầm, tép “chạy” vào thời, đuôi chuột của cha nhiều gấp bốn năm ngày thường. Toàn tép cội, cứ mười con đã ôm trứng hết tám. Muốn lai rai với bác Tư cùng chú Bảy, cha dặn mẹ lấy một mớ xào sả ớt, nêm lạt; ăn kèm với rổ dưa leo, lá me non, chuối chát, đọt cóc, đọt xoài; chấm nước mắm tép dầm ớt chỉ thiên.

Riêng tôi, tôi ghiền món tép rang dừa ăn với canh khoai từ nóng hổi chan cơm nguội. Chỉ thấy cái màu đỏ au, điểm ít gạch son trên đầu con tép chín thì bụng tôi đã “nghe kiến bò”. Ôi sao mà nó ngon đến ngất ngây! Cũng tại mấy nồi tép rong của mẹ mà tôi sinh tật bốc vụng! Mà nghĩ cũng hay, nhờ tôi thường chạy trốn trong kẹt bồ lúa ăn vụng tép, nên xương cốt tôi mấy chục năm nay vẫn cứng cáp. Được vậy có lẽ nhờ nhiều lứa tép rong quê mẹ - vùng chiêm trũng Gò Công - đã cung cấp cho tôi một lượng canxi dồi dào.

Còn mẹ, chắc tại mẹ hay nhường mấy con tép chúa cho mấy anh chị em tôi, nên lưng mẹ sớm còng. Tôi vào đại học, mẹ lụm cụm xách giỏ đệm vượt hơn trăm cây số, lên tận Thủ Đức thăm con. Giỏ đệm quà của mẹ có mấy hũ keo tép rong rim đường, chục cái bánh xèo tép bạc và mớ rau non vườn nhà. Kèm theo còn có hũ muối ớt và bốn chai dầu gió. Thưởng thức đồ ăn của mẹ, lũ bạn sinh viên ba miền của tôi khen nức nở.

Đến khi ra trường thì tôi đã dần trở thành “người thành phố”, đã biết thưởng thức nhiều của ngon vật lạ, quên dần những con tép con cua thuở ấu thơ. Nhưng mẹ tôi thì vẫn vậy. Vẫn quanh năm gắn bó với ruộng đồng, vẫn lui cui làm những hũ keo tép để mỗi khi tôi về thăm nhà là có ăn.

Một lần mẹ bệnh rất nặng, tôi phải đón lên thành phố để tiện việc chăm sóc. Ngày mẹ vừa mới khỏi cơn bạo bệnh, tôi đút mẹ ít cháo tôm hùm. Mẹ lắc đầu nguầy nguậy và yếu ớt cốc đầu con rồi mắng yêu “Cha mày! Tép tôm theo phận tép tôm. Mới đi làm ở Sài Gòn có vài năm đã học đòi làm sang, dám ăn con tôm hùm bạc triệu. Tép rong, tép bạc quê mình có chỗ nào dở mà mày ghẻ lạnh!”
***
Gió lại lay tàu chuối già, mẹ nhìn con rưng rưng! Chợt nhớ quá ngày xưa…

 

[doan67]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Cám ơn bác chủ, thêm nhiều bài nữa nhé bác!

 

[GoodyearVN]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Trời, toàn đặc sản ngày xưa

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Em tiếp nha các Bác
Nhớ thương vị mắm quê nhà

Dọc theo dải đất hình chữ S, tới bất cứ đâu cũng gặp món đặc sản rất chung mà lại rất riêng của từng vùng, đó là món mắm, hương vị đậm chất quê nhà. Với mùi vị nồng nồng đặc trưng, mắm đã trở thành một thứ đặc sản rất đỗi quen thuộc của người dân xứ Việt.


Mắm tôm Kinh Bắc

Về miền Kinh Bắc, cùng nhau lai rau món đậu phụ trong những ngày mưa phùn gió bấc thì thật tuyệt.

Món bún đậu mắm tôm dân dã mà dư vị khó quên xiết bao. Miếng đậu phụ rán, giòn tan lớp vỏ bên ngoài, dậy lên mùi thơm thơm, quệt vào chút mắm tôm rồi ăn cùng với bún. Vị nồng đượm của món bún mắm tôm Kinh Bắc này khi nhấm nháp với rau mùi, húng lủi và dưa chuột thì như một sự kết hợp hài hòa khó gì bì kịp.

Từng miếng đậu phụ khi rán xong, lớp vỏ ngoài vàng ươm, giòn tan. Cùng nhau ăn món này, trong vị thanh thanh của rau mùi, cái cay nồng của mắm tôm vắt chanh đánh cho sủi bọt, nhâm nhi cùng mấy lát dưa chuột thái mỏng, sẽ thấy cảm giác ấm nóng lan tỏa. Những ai đi xa, mỗi khi nhớ về quê hương Bắc Hà, nhớ về những ngày cùng bạn bè ngồi ở một quán nhỏ nơi chợ quê nào đó và ăn món bún này, hẳn lòng sẽ thấy rưng rưng đến lạ.

Mắm tôm với người dân Bắc bộ như nước mắm với người miệt vườn trong Nam. Loại mắm có mùi nồng nồng mà không hắc, vị mặn mặn thanh thanh, thường ăn kèm với các món lạt trở thành món khoái khẩu của lắm người sành ăn. Thế nhưng, nếu thiếu đi chất sệt sệt vừa có vị chua của chanh, ngòn ngọt dịu nhẹ của đường và mùi nồng nồng rất riêng của mắm ấy thì không ra được phong vị ẩm thực của người miền Bắc. Giống như khi ta ăn món giả cầy mà không có mắm hay ăn chả cá Lã Vọng với thìa là mà thiếu mắm tôm ớt chanh thì cũng nhạt nhẽo, vô vị.

Về Thanh Hóa, tìm mua những con tôm to, còn tươi để làm mắm, bạn sẽ cảm nhận được mắm ngon hơn, ngọt hơn nhiều. Bạn giã giập con tôm trong cối, rồi làm mắm, để trong loại vại sành với nước men nâu đen, mới cho ra được loại mắm ngon. Sau đó, bạn dùng vải thưa bịt kín xung quanh rồi đem phơi ngoài nắng ráo.

Để có màu mắm tươi, đỏ ửng, giai đoạn sau khi phơi nắng là quan trọng nhất. Phải canh tôm đến thời kỳ ngấu, đem ra giã kỹ một lần nữa, sau đó mới chắt cốt mắm cho vào chai đậy kỹ.

Mắm tôm càng lâu càng ngon. Mắm ngon thì phải đỏ tươi màu tôm, không đen sì, nhấm thấy mặn thanh nơi cuống họng và tuyệt đối không có sạn.

Tuy nhiên, không ohải người nào cũng có thể ăn mắm tôm. Ban đầu, mùi rất riêng không lẫn vào đâu của loại nước chấm này thường khiến nhiều người không quen, thậm chí khó chịu. Thế nhưng, khi ăn vào rồi, họ sẽ bị ghiền, bị mê hoặc bởi món ăn dân dã mà cực kỳ Việt Nam này.

Mắm ruốc miền Trung

Nhiều người khi rời Huế vào Sài Gòn, đôi lần nghĩ lại vẫn tha thiết một nỗi nhớ về con ruốc quê nhà. Suốt bao nhiêu năm là học trò, ai mà quên được vị ớt cay với mắm ruốc thơm nồng kèm miếng xoài tượng chua đến mím môi, nhắm mắt.

Mắm với người dân xứ Huế là một phần không thể thiếu trong bữa cơm gia đình. Chẳng vì thế mà ngay tại khu chợ sầm uất Đông Ba đã hình thành nên cả một khu phố mắm tấp nập người bán kẻ buôn.

Tầm khoảng tháng Giêng đến tháng Tư Âm lịch, khi mùa ruốc về, người ta lại làm mắm ruốc. Phải chọn con ruốc tươi, tuyệt đối không dùng nước lã để rửa vì ruốc sẽ bị thối rữa. Ruốc sau khi rửa phải được xốc đều trên chảo với muối hạt. Mắm ngon không những phải có mùi thơm nhẹ, vị vừa phải, không quá mặn, mà còn phải có màu đỏ hồng.

Làm mắm ruốc thì khó nhưng thưởng thức món mắm cầu kỳ này lại đơn giản vô cùng. Mắm có thể dùng như một loại nước chấm tuyệt vời cho món thịt luộc. Có hàng trăm món ngon chế biến mà thiếu mắm ruốc sẽ trở nên vô nghĩa, nhạt nhẽo.

Không chỉ có mắm ruốc, tại dải đất miền trung, còn có nhiều món mắm thơm ngon khác. Nếm thử một miếng mắm cá thu với vị ngọt tự nhiên của thịt cá lên men, hẳn du khách sẽ tấm tắc khen ngon. Hay như món mắm tôm chua được ăn kèm với cơm trắng nóng thì quả không gì bằng!

Bún mắm miệt vườn

Phương Nam là mảnh đất với địa thế sông ngòi chằng chịt, sản vật thiên nhiên phong phú, tôm cá ngút ngàn của đồng bằng Nam bộ, trong đó, mắm vẫn là món xếp loại... nhất.

Bún mắm được xem là món ăn chứa đựng đầy đủ tinh hoa của mắm. Tiền thân của nó vốn là mắm kho ăn với rau đồng. Dần dần món ăn này được "nâng cấp" lên với nhiều nguyên liệu phong phú nhưng vẫn giữ cái nền mắm thơm điếc mũi. Gừng, sả làm dịu mùi nồng của mắm, có nước dừa tươi làm nước lèo thêm béo, ngọt, kèm thêm các món cá, thịt quay, mực, tôm, nghêu, sò, ốc từ khắp mọi miền hội tụ trong nồi mắm. Với món bún mắm này, mỗi địa phương sẽ có những khẩu vị, dư vị khác nhau. Món ăn trở nên thịnh soạn hơn.

Tô bún mắm hấp dẫn những người sành ăn bởi cái gión của thịt heo mỡ quay, cái ngọt lừ của tôm mực tươi, nước lèo béo thơm nấu từ xương quện với mùi nồng của mắm cá sặc. Cái ngon của bún mắm là sự kết hợp tinh tế của từng ấy thứ đi kèm với rau ghém. Nhưng nếu nước lèo không được làm cho đúng cách thì sẽ không ra được cái vị độc đáo của món ăn bình dị xứ miệt vườn này.

Nước lèo không nên nêm bột ngọt và đường, chỉ lấy chất ngọt từ con cá lóc, xương heo cùng vị tinh túy của mắm sặc đồng, miệt Cà Mau, thường là loại mắm trở có mùi nặng đặc biệt. Nấu sôi cho cá rã ra, lọc mắm qua rây lấy nước, bỏ xương. Cá lóc làm sạch, cắt ra nhiều khúc, cùng xương heo thả trong nước lèo. Khi cá chín, vớt ra, xắt thành từng miếng nhỏ, dài. Còn đầu cá no tròn, đùm ruột gan mỡ béo ngậy được sắp chồng lên trong đĩa bàn lớn.

Những cặp trứng cá vàng rượm bỏ trở lại nồi, dùng "dá" khỏa đều cho trứng nổi lên trên mặt, cùng sả băm nhuyễn, nấm rơm búp, tép mỡ óng ánh lềnh bềnh càng tăng thêm chất lượng nồi nước lèo. Ăn bún mắm và nước lèo thiếu mất vị mắm cá sặc thì khó mà ngon.

***
Rồi cái mùi vị ấy cứ theo ta suốt những ngày sống xa quê

 

[LyKarem]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

up

 

[chinhdalat]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

..........hì hì..mới ăn trưa đã thấy muốn ăn nữa rồi.......

 

[Nhỏ ơi!]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Đang đói.... khó cưỡng..... Chắc phải đi ăn bún mắm quá!

 

[thuvtn]

Re:Thớt "Miệt vườn" của em đã mất

Em tiếp nha các bác

Mùa rươi

“Tháng chín đôi mươi, tháng mười mùng năm”, đó là mùa rươi. Rươi chỉ xuất hiện có vài lần trong một năm mà mỗi lần chỉ có vài ngày là hết. Rươi là món ăn quý nhưng không kiểu cách, sang trọng như nem công chả phượng mà quý bởi người ta ít khi được thưởng thức một món lạ như thế…

Nắng mưa là chuyện của trời. Quả thật, khi trời vào thu thời tiết đỏng đảnh như một cô con gái đến tuổi cập kê. Đang nắng đẹp trời bỗng đổ mưa, cái lạnh tràn về như đông sắp sang. Ấy thế nhưng chỉ một hai hôm là cùng, trời lại nắng lên đem theo cái hanh hao của mùa thu Hà Nội. Mùa rươi lại về!

Con rươi làm những người yếu bóng vía phải giật mình khiếp sợ. Nhìn trong thúng có những con gì như giun đất đủ các màu: nào xanh, nào nâu, nào vàng…Ai chưa biết bảo đó là món ăn ngon thì chắc lắc đầu nguầy nguậy. Hình thức thì đáng sợ thế nhưng những người sành ăn khi mùa rươi đến mà không kịp mua một mẻ về thưởng thức thì áy náy lắm vì rươi chỉ có dăm ba ngày là hết, nếu không nhanh thì phải đợi đến sang năm để tìm lại hương vị đặc biệt ấy.

Rươi có thể làm biết bao là món: chả rươi, rươi nấu củ cải, rươi hấp, rươi xào lá gấc, xào niềng niễng…Mỗi món lại ngon theo một kiểu khác nhau. Mà mỗi một món lại có cách thưởng thức riêng thật độc đáo. Nhưng chung quy lại, nếu chế biến rươi phải có một nguyên liệu đặc biệt, thiếu nó món rươi trở nên nhạt nhẽo, vô vị - đó là vỏ quýt. Vỏ quýt tươi hay khô thái chỉ được cho vào rươi khiến cho món ăn ngon hơn, đẹp hơn như một bản hòa tấu của đất trời. Thêm vào những loại gia vị nấu các món từ rươi, người ta không thể không kể đến những cây thì là xanh ngắt, vài ba lát ớt đỏ cay cay. Chỉ thế thôi nhưng cũng đủ làm nên những món ngon đầy hấp dẫn.

Làm những món rươi ấy cũng không cầu kỳ lắm. Chả rươi thì gồm trứng, thịt băm nhỏ và rươi cùng một số thứ gia vị như vỏ quýt, thì là, ớt…, trộn đều cho những nguyên liệu ấy quyện vào nhau và bắc chảo rán vàng. Món này ăn nóng chấm cùng nước mắm chua cay. Trời se se lạnh mà ăn món này có thêm nhấp rượu thì khó ông chồng nào không khen người vợ hiền của mình sao hôm nay khéo chiều thế. Chả rươi thì dành cho chồng nhắm rượu, còn cả nhà lại thích món rươi xào lá gấc hay củ cải, cũng ngon “đáo để”.

Vì mùa rươi ngắn ngủi nên người Hà thành thấy tiếc khi mùa rươi qua đi lại không còn dịp được thưởng thức món ngon đặc biệt ấy nữa. Họ níu giữ lại hương vị ấy bằng món mắm rươi. Khi đến mùa, các bà các chị người Hà Nội lại mua thêm mẻ rươi về làm mắm. Cách làm mắm cá, mắm tôm như thế nào thì mắm rươi cũng như vậy, thế nhưng hương vị của nó lại khiến người ta nhớ mãi. Hết mùa rươi, khi nào thấy nhớ quá, không chịu nổi, lúc ấy đem mắm rươi ra làm một bữa. Đấy, lúc đấy mới thấy nó quý như thế nào.

Thưởng thức mắm rươi cũng cầu kỳ lắm. Để chuẩn bị được một bữa mắm rươi, người nội trợ phải chuẩn bị bao nhiêu là đồ ăn kèm. Đầu tiên là một bát mắm rươi, tùy nhà có thể ăn sống hay chưng lên. Bát mắm phải có vỏ quýt, gừng, ớt, chanh, đánh cho nổi bông lên, cho thêm lạc rang giã dập, bên trên rắc chút ruốc tôm hồng hồng. Đặt bát mắm ấy ở giữa mâm, xung quanh là những thức để ăn kèm. Trước tiên phải có một đĩa thịt ba chỉ hay chân giò luộc chín tới, thái thật mỏng. Những miếng thịt xen lẫn màu trong trong của mỡ, đỏ hồng của nạc thật đẹp mắt. Bên cạnh là xanh ngắt màu của cải cúc, trắng nõn của rau cần, thêm màu xanh non của xà lách, rồi màu xanh mỡ màng của húng láng, hành hoa cắt khúc. Khi ăn, chỉ cần gắp mỗi thứ một chút cho vào bát hoặc gói trong bánh đa nem rồi chấm đẫm thứ mắm rươi ấy. Món ăn là sự hòa hợp của thiên nhiên và con người đất Việt.

Cứ mỗi độ thu về, người Hà Nội lại không ai bảo ai mà đều chờ đợi đến mùa rươi, để được thưởng thức hương vị độc đáo ấy, để thỏa lòng mong nhớ cả một năm dài. Mùa rươi năm nay đang đến, hãy đừng bỏ lỡ để khỏi phải nhớ nhung, nuối tiếc…