Hệ thống kiểm soát hành trình (cruise control) còn được gọi là “ga tự động” giữ cho xe chạy ở tốc độ cố định mà không phải thường xuyên giữ chân ga cho dù lên hay xuống dốc. Cruise control ghi nhớ tốc độ xe khi tài xế bấm nút khởi động hệ thống và giữ cho xe chạy ở tốc độ này trong suốt cuộc hành trình nhưng vẫn cho phép tăng tốc khi đạp chân ga và phanh khẩn cấp khi đạp thắng. Khi buông chân ga hay chân phanh, cruise control trở lại hoạt động bình thường với tốc độ đã được ghi vào bộ nhớ. Nút kích hoạt cruise control thường được tích hợp trên vô lăng hay cần gạt bên dưới vô lăng.[pagebreak]
Hệ thống giới hạn tốc độ (speed-limiting), giúp lái xe ở tốc độ cài đặt trước, không cho phép tăng tốc độ cho dù đạp hết ga, giúp cho tài xế không vượt quá tốc độ cho phép. Ở một số siêu xe, tốc độ tối đa hạn chế do nhà sản xuất cài đặt sẵn, tài xế chỉ có thể cài đặt tốc độ hạn chế dưới tốc độ tối đa. Cả 2 thiết bị đều đem lại sự thoải mái cho tài xế, đặc biệt khi di chuyển trên đường cao tốc, trong những hành trình dài.
Hệ thống kiểm soát tốc độ trên xe ô tô
Nhưng một nghiên cứu mới đây cho thấy 2 thiết bị hỗ trợ này có thể khiến phản ứng của tài xế chậm đi, có thể gặp nguy hiểm trong tình huống khẩn cấp. Nghiên cứu về tác động của cruise control và speed-limiting đối với tinh thần cảnh giác và hành vi của tài xế được tiến hành bởi một dự án ở Pháp có tên VINCI Autoroutes Foundation for Responsible Driving. Bernadette Moreau người phụ trách dự án nghiên cứu phát biểu “Giúp cho tài xế ít phải hành động, ít nhận được cảnh báo khi ngồi sau tay lái, những công cụ này rất hiệu quả trong việc duy trì tốc độ an toàn. Nhưng nó cũng làm cho lái xe giảm tỉnh táo và nhận thức để có thể điều khiển xe an toàn.”
“Phân tâm trong khi lái xe” là vấn đề nóng bỏng hiên nay trên toàn thế giới. Hầu hết chính phủ ở các quốc gia đều cấm sử dụng điện thoại di động và nhắn tin. Cấm hoàn toàn hoặc chế nghiêm ngặt sử dụng internet trong khi xe đang chuyển động. Nhưng suy giảm tỉnh táo và sự nhanh nhẹn cũng là một nguyên nhân dẫn đến tai nạn.
Nghiên cứu chỉ ra rằng công cụ tự động điều khiển xe làm suy giảm sự chú ý của tài xế trong khi lái xe, giảm khả năng của họ khi đối phó với nguy hiểm. Thí dụ, người lái xe sử dụng hệ thống cruise control và speed-limiting trên đường cao tốc, khi hòa nhập vào giao thông trong đô thị sẽ gặp khó khăn lớn trong điều khiển tốc độ xe. Đối với hệ thống hỗ trợ đi đúng làn đường cũng vậy, khi họ phải trở lại làn đường tốc độ chậm, phản ứng điều khiển tay lái trở nên chậm chạp hơn, đặc biệt là trong trường hợp khẩn cấp.
Những tác động tiêu cực này gia tăng trong những hành trình dài, đặc biệt khi sử dụng cruise control. Nói một cách tổng quát, cruise control làm suy giảm sự tỉnh táo và nhanh nhẹn nhiều hơn là speed-limiting.
Các thí nghiệm được tiến hành bởi Trung tâm Tâm lý Thần kinh thuộc Đại học Strasbourg và nhóm nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học quốc gia với sự tham gia cỉa 90 đàn ông và phụ nữ thuộc lứa tuổi từ 18 đến trên 60. Những người tham gia thí nghiệm trải qua 4 kịch bản với những tốc độ khác nhau, có và không sử dụng cruise control và speed-limiting. Kế quả nghiên cứu cho thấy lái xe sẽ buồn ngủ sớm hơn nếu sử dụng cruise control và speed-limiting.
Bernadette Moreau cho rằng nghiên cứu về ảnh hưởng của cruise control và speed-limiting của mình là nghiên cứu đầu tiên trên thế giới. Cuối bản báo cáo Moreau đưa ra lời khuyên cần tắt cruise control và speed-limiting trong một số tình huống nhất định, chẳng hạn như khi đi vào đoạn đường có mật độ giao thông dày đặc, khi đến đoạn đường giảm tốc độ như ở nơi đường đang được sửa chữa hay gần trạm thu phí. Trong một chuyến đi dài, khi các công cụ này được thường xuyên sử dụng, thỉnh thoảng lái xe nên tắt những công cụ này để phục hồi sự chú tâm.
Moreau nói “Đây là những công cụ mà tài xế có thể sử dụng nhưng phải sử dụng đúng thời điểm. Những công cụ này chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thay thế lái xe.”
Anh Vũ (Nguồn BBC)
Chủ đề tương tự
